Kızıldeniz’de kırmızı alarm!

Yemen’deki İran destekli Husilerin, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını gerekçe göstererek Kızıldeniz’de İsrail ile bağlantılı gördükleri ticari gemileri hedef alması küresel ticarete darbe vurdu.

Kızıldeniz’deki gemileri İsrail’e doğru gitmemeleri konusunda uyaran Husiler, geçtiğimiz hafta Babülmendep Boğazı’nda Norveç bandıralı ‘Strinda’ adlı ticari tankeri seyir füzesiyle vurmuş, daha önce de İsrail’e ait olduğu iddia edilen Galaxy Leader adlı gemiye el koyarken, iki ticari gemiye ise füze ve dron saldırısı düzenlemişti.

Devler askıya aldı

Küresel taşımacılığın yaklaşık yüzde 12’sine sahne olan Kızıldeniz rotası Asya ve Avrupa arasındaki en kısa bağlantıyı sağlıyor. Çok sayıda konteyner gemisi Kızıldeniz’de demir atmış durumda. İngiliz petrol devi BP Kızıldeniz üzerinden transit geçişini askıya alırken, Tayvan nakliye firması Evergreen, İsrail bağlantılı kargo sevkiyatlarını askıya aldığını söyledi.

Dünyanın en büyük tanker şirketlerinden biri olan Frontline da gemilerin rotasını değiştirdiğini ve yalnızca Ümit Burnu üzerinden yönlendirilebilecek işler alacağını söyledi. İtalyan – İsviçre devi MSC, Fransız CMA CGM, Alman Hapag-Lloyd, Belçikalı Euronav ve küresel konteyner taşımacılığının yüzde 15’ini yapan Danimarkalı A.P Moller-Maersk Kızıldeniz’i kullanmayı durdurdu.

Mesafeler ve sigorta

AFP’ye konuşan analiz firması Verisk Maplecroft’tan Torbjorn Soltvedt, saldırıların “bölgede ve ötesinde” ticari ve ekonomik sonuçları olan bir deniz güvenlik krizi haline geldiğini söyledi. Bazı denizcilik şirketleri rotalarını değiştirirken kimisi de takip sistemlerini kapatma yolunu seçti. Alternatif rotaların mesafeleri 9 ila 14 gün uzatması ve sigorta primlerindeki yükselişlerle birlikte küresel ticarette maliyetlerin ciddi bir artış kaydedebileceği düşünülüyor.

Uluslararası ‘ortak görev gücü’ koruyacak

ABD Savunma Bakanlığı, Kızıldeniz’de ticari gemilere yönelik artan saldırılar nedeniyle birçok ülkenin katılımıyla ortak görev gücü oluşturulacağını duyurdu.

“Refah Muhafızları Operasyonu” adı verilen görev gücüne ilişkin açıklamada, “Yemen kaynaklı Husi saldırılarının son dönemde tırmanışa geçmesi ticaretin serbest akışını tehdit etmekte, masum denizcileri tehlikeye atmakta ve uluslararası hukuku ihlal etmektedir. Kızıldeniz, seyrüsefer özgürlüğü için elzem olan kritik bir su yolu ve uluslararası ticareti kolaylaştıran önemli bir ticari koridordur. Seyrüsefer özgürlüğünün temel ilkesini korumak isteyen ülkeler, uluslararası sulardan yasal olarak geçiş yapan birçok ülkeden ticari gemilere balistik füzeler ve insansız hava araçları (İHA) fırlatan bu devlet dışı aktörün yarattığı zorluğun üstesinden gelmek için bir araya gelmelidir” denildi.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, İngiltere, Bahreyn, Kanada, Fransa, İtalya, Hollanda, Norveç, Seyşeller ve İspanya’nın misyona katıldığını söyledi. Husiler ise, ABD’nin güvenli deniz taşımacılığı için çok uluslu koalisyon kurulduğunu duyurmasına rağmen Kızıldeniz’de İsrail ile bağlantılı gemileri hedef almaya devam edeceklerini açıkladı.