Kiralık yazlığa onayınız var mı? Yaz sezonu öncesi yazlık piyasasını mercek altına aldık

Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Yaz sezonu için yazlık kiralama talebi yüksek. Ancak bu yıl sezon, yeni uygulama ile açılıyor. Halk arasında ‘Airbnb’ düzenlemesi olarak bilinen ‘Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesini Amaçlayan Yönetmelik’, bu yaz sezonunda kiralık yazlıklarda sistemi yeniden kuruyor. Buna göre, konutun yazlık olarak kiraya verilmesine ilişkin apartman, site maliklerinin onayı gerekiyor. Bu nedenle birden fazla konut olan alanlar yerine müstakil konutlar revaçta. İlan sitelerindeki kiralık yazlıklarda da özellikle müstakil olanlar öne çıkıyor. 

100 gün altında yapılan kiralamalar, kısa dönem kiralama olarak turizm amaçlı kiralık olarak değerlendiriliyor. 100 günün üzerindeki kiralamalar ise konut kiralama olarak değerlendirilirken yönetmelik dışında kalıyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy,  turist verileri ile konaklama doğru bilgiye ulaşmak için tüm dünyada olduğu gibi bu sürecin yasal zemine kavuşacağını açıklamış, yönetmelik aralık ayı sonunda hayata geçirilmişti. 

OYBİRLİĞİ İSTENİYOR

Yeni düzenlemeye göre, konutta turizm amaçlı kiralama faaliyeti yürütülmesinin uygun görüldüğüne ilişkin bağımsız bölümün bulunduğu binada yer alan konut nitelikli tüm bağımsız bölümlerin kat malikleri tarafından oy birliği ile alınan kararın noter onaylı örneği isteniyor. Eğer izin başvurusunu konut işletmesi ya da seyahat acentesi yapıyorsa kiraya verenin onayı ile yönetim işletmesinin de onayını gösteren belge talep ediliyor. 

Aynı binada aynı kiraya veren adına izin belgesi talep edilen konut sayısının beşi geçmesi durumunda ise iş yeri açma ve çalışma ruhsatı isteniyor.

BAKANLIK TAKİPTE

Kültür ve Turizm Bakanlığı, sezon öncesi izinsiz işlemlerle ilgili yoğun bir takip sürecini de başlattı. Buna göre özellikle ilan siteleri mercek altında. Turizmciler, 2024 sezonunda izinsiz uygulamaların sürebileceğini ancak cezalar ile sistemin ilerleyen dönemde daha uygulanır olacağını ifade ediyor.

UZUN DÖNEM KİRALAMA

Konutların turizm amaçlı kiralanabilmesi için turizm amaçlı kiralama sözleşmesi yapılmadan önce izin belgesi alınması zorunlu. Ancak bu zorunluluk 100 gün altındaki kiralamalar için geçerli. 100 günün üzerindeki kiralamalar ‘emlak/konut kiralama’nın konusu olarak turizm dışında kalıyor. Buna göre, sistem dışında kalmak isteyenler yıllık ve sezonu uzatarak kiralama yapan aracılardan da faydalanmak istiyor.

PARA CEZASI KATLANACAK

İzinsiz kiralama faaliyetine ilk tespitte 100 bin lira ceza ve 15 gün içinde izin belgesi alma süresi veriliyor. 15 günde izin belgesi almadan faaliyete devam edene bu sefer 500 bin lira idari para cezası uygulanıp tekrar 15 gün süre tanınıyor. Bir izin belgesi olandan kiralama yapıp üçüncü kişilere kiralayanlara; mesken olarak kiraladığı konutu yazlık olarak kiralayana; izin belgesi olmayan konutların kiralanmasına aracılık edenlere her bir sözleşme için yüz bin lira ceza uygulanıyor.

KİRADA LİDER BODRUM

Yazlık kiralarında geçen yıla göre ortalama yüzde 50 ile yüzde 80 arasında değişen artışlar var. TSKB Gayrimenkul Değerleme’nin 2023 ile 2024’ün ilk çeyreklerini karşılaştırdığı araştırmasına göre, turizm merkezlerinden Bodrum’da villa tipi 2+1 bir yazlığın haftalık kirası yaklaşık 60 bin lira. Fethiye’de 4 kişilik aynı ölçekte ortalama haftalık kira bedeli ise 30 bin lira. En çok fiyat artışı yaşanan ilçeler İzmir’in yazlık kesimlerinden Çeşme ve Foça olarak görülüyor. Haftalık kiralar villa tipi evlerde Çeşme’de ortalama 50 bin lira iken, Urla’da ise 35 bin lira seviyesinde. Foça’da da fiyat haftalık kira için ortalama 35 bin lira. Rusya Ukrayna savaşı sonrası kiraların uçuşa geçtiği Antalya’da gerileyen taleple fiyat ve kira artışı da dizginlendi. Ancak sezonda kiralık yazlıklar oldukça pahalı. Alanya’da ortalama kira 35 bin liradan başlarken, Kaş’ta ise haftalık 60 bin liraya ulaşmış durumda. Kemer’de 40 bin liradan başlayan haftalık kiralar 100 bin lirayı aşıyor. Kuşadası villa fiyatları haftalık 25 bin liradan başlıyor. Didim’de de 25 bin lira seviyesinden hesaplanıyor. Ayvalık’ta haftalık kiralama bedeli en az 30 bin lira.

İlan sitelerinde müstakil konut ve villaların kiralık yazlık olarak revaçta olduğu görülüyor. Bodrum’da bu fiyatlar ilanlarda ortalama 50 bin liradan başlarken, 500 bin liraya kadar çıkan özel üniteli alanlar var. Alaçatı, Çeşme ve Urla’da da fiyat bandı 30 bin liradan 200 bin liraya kadar yükseliyor. Datça ve Ayvalık’ta ise en düşük 30 bin lira haftalık kiralamaların 150 bin liraya kadar çıktığı konutlar bulunuyor.