‘Hocam yapay zekâ değil ben yaptım’

Ozan Ömer Kadüker – Öğrencilerin ödevlerini, bitirme tezlerini yapay zekâyla yapıp yapmadığını programlarla tespit etmek saniyeler sürüyor. Ancak öğrenci, ödevin tamamını kendisi hazırlamasına rağmen tespit programları, yapay zekâdan faydalanıldığı şeklinde hatalı sonuçlar çıkarabiliyor. Hocalar da bu nedenle öğrenciye düşük not veriyor hatta soruşturma başlatıyor.

Örneğin Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden bir öğrenci, çalışmasında hiç yapay zekâ kullanmamasına rağmen yüzde 75 intihal çıktığını ve bu nedenle disipline sevk edileceğini sosyal medyada paylaştı.

Yazdığına zor inandı

Yeni medya ve gazetecilik yüksek lisans öğrencisi Ramazan Eles de benzer bir durum yaşayanlardan. Milliyet’e bilgi veren Eles, “Makalemde hiç kullanmamama rağmen yüzde 60 yapay zekâ çıktı. Ben de hocanın 8 yıl önceki tezini tespit programına koydum. Onun da yüzde 40 çıktı. Hoca ‘Yapay zekâyla yapmadım’ dedi. Ben de ‘Siz yapmadığınız halde böyle ise benim yaptığımı nereden çıkardınız’ dedim ve 90 aldım” ifadelerini kullandı.

‘Ödev şeklini değiştirin’

Tespit programlarının güvenilirlikleri dünyada tartışması konusu. Türkiye’de ise ilk defa yükseköğretimde eğitim, araştırma ve idari süreçlerde yapay zekânın nasıl kullanılacağıyla ilgili Yapay Zekâ Politikası yayımlayan MEF Üniversitesi’nde doğruluk ve veri ihlali riskleri nedeniyle yapay zekâ tespit araçlarının kullanılması yasaklandı.

Konuyla ilgili bilgi veren MEF Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin şöyle dedi: “Yapay zekâ tespit araçlarının güvenilirliği sorgulanıyor. Biz hocalara bunları kullanmayın diyoruz. Bunun yerine hocalar, ödev verme şeklini değiştirmeli. Gerçek hayatta öğrenci zaten yapay zekâyı kullanacak. Bırakın öğrenci şimdiden kullansın. Buna göre ödev verin. Sunum isteyin, öğrenciyi konuşturun. Zaten ödevi yapıp yapmadığı belli olacak. Yapay zekâyla savaşılmamalı. Sırf bu yüzden öğrenciye zayıf not verilemez.”

YÖK ne diyor?

Yapay zekânın eğitimdeki yeri kabullenilmeye başlandı. Artık nasıl kullanılacağı daha çok tartışılıyor. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) da bu alandaki riskleri ve fırsatları anlamaya, değerlendirmeye, risklere karşı önlem almaya katkı sağlamak üzere “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Faaliyetlerinde Üretken Yapay Zekâ Kullanımına Dair Etik Rehber” hazırladı. Yapay zekânın kulanım alanları hakkında bilgi verilen rehberde şunlar kaydedildi:

– Makalenin tamamının yapay zekâya yazdırılması düşünülemeyeceğinden anonim bilgiler bile olsa alıntılama ilkelerine uyulmamasının doğuracağı idari ve hukuki yaptırımlar göz ardı edilmemeli.

– Yapay zekâ, literatür taramasında, bilimsel çalışmaların çevirisinde veya dil kontrolünde kullanılabilir.

– Kullanıcının kendi eğittiği modeli veri analizinde kullanması etik olarak uygundur.

– Etik Kurulu başvurusunda yapay zekâ kullanımı konusunda gerekli bilgi verilmeli.