El yazısı beynin dostu

Mine Özdemir Güneli – Eğitimin temelini oluşturan okuma ve yazma becerileri, akademik başarı için hayati öneme sahip. Araştırmalara göre özellikle el yazısı beyin gelişimini olumlu destekliyor. Ayrıca dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklarda odaklanmayı artırıyor, yetişkinler de de Alzheimer ve Demans gibi hastalıkların riskini azaltıyor. Peki, el yazısının başka hangi faydaları var? Bu konuda Nöroloji Uzmanı ve Sinirbilimci Doç. Dr. Selen Gür Özmen, hem çocuklara hem de yetişkinlere birçok tavsiyede bulundu. 

Odaklanmayı artırıyor 

El yazısının beyin için önemli bir etkinlik olduğunu kaydeden Özmen “El yazısı, motor becerilerin ve bilişsel işlevlerin gelişimini destekler. Beynin birkaç farklı bölgesini aktive eder” dedi. El yazısı pratiklerinin özellikle yaşlı yetişkinlerde bilişsel fonksiyonların korunmasına yardımcı olduğunu dile getiren Özmen, “El yazısı Alzheimer hastalığı ve Demans gibi nörodejeneratif hastalıkların riskini azaltabileceği düşünülmektedir. DEHB olan çocuklarda odaklanmayı ve dikkati artırabilir” diye konuştu. Günlük el yazısı pratiklerinin bile faydalı olabileceğini söyleyen Özmen, 15-20 dakika günlük el yazısı pratiğinin motor becerilerin geliştirilmesine yardımcı olduğunu söyledi. 

Kalemi doğru tutmak da önemli

Çocukların el yazısının gelişmesinde kalem tutma teknikleri, el-göz koordinasyon egzersizleri, oyun tabanlı öğrenme gibi günlük pratiklerin önemine dikkat çeken Doç. Dr. Selen Gür Özmen, bu konuda yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor: 

1- El-göz koordinasyonu egzersizleri yapın: Çocukların motor becerilerini ve görsel algılarını geliştirmeye yardımcı olur. Bunun için şu aktiviteler yapılabilir: 

■ Boncuk dizme, el-göz koordinasyonu gerektirir ve ince motor becerilerini geliştirir. Farklı renk ve büyüklükteki boncukları kullanarak çocukların dikkatini çekebilir. 

■ Kâğıt üzerindeki veya oyuncak labirentler, çocukların bir noktadan diğerine gitmek için bir yol bulmalarını gerektirir. Bu problem çözme becerilerini de geliştirir. 

■ Serbest çizim ve boyama yaratıcılıklarını ifade etmelerine olanak tanır. 

■ Top yakalama, atma ve fırlatma gibi oyunlar, çocukların zamanlama algısını iyileştirir. 

■ Farklı şekil ve boyutlardaki bulmaca parçalarını birleştirmek de etkilidir. 

■ Çocuklara, belirli bir hedefe kalemle nokta koymaları veya çizgi çizmeleri gibi basit görevler vermek, el-göz koordinasyonunu ve ince motor kontrolünü artırabilir. 

■ Makas kullanarak şekiller kesme ve yapıştırma, dikkati ve ince motor becerileri geliştirir. 

2- Kalem tutma tekniklerini öğretin: Yazma sürecini daha kolay, az yorucu hale getirebilir. 

3- Öğrenme sürecini adımlara bölün: Harfleri ve kelimeleri basit adımlara bölerek öğretmek, öğrenme sürecini kolaylaştırabilir. 

4- Günlük pratiklere ağırlık verin: Düzenli pratik, becerilerin gelişimini hızlandırır. 

5- Oyun tabanlı öğretin: Yazıyı eğlenceli hale getirmek, motivasyonu artırabilir. 

Nörolojik sorunların belirtisi

Dijitalleşmeyle teknolojik cihazların sık kullanımı el yazısında bozulmayı da beraberinde getirdi. El yazısında bozuklukların ise çeşitli nörolojik veya gelişimsel sorunların belirtisi olabildiğinin altını çizen Doç. Dr. Selen Gür Özmen, el yazısıyla ilişkili sağlık sorunları hakkında şu bilgileri verdi: 

■ Dysgraphia (Disgrafi): Yazma becerilerinde zorluk ile karakterize bir öğrenme güçlüğüdür. 

■ Parkinson hastalığı: Titreme ve hareketlerin yavaşlaması gibi motor semptomlar el yazısını etkileyebilir. 

■Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu: Dikkat eksikliği el yazısı kalitesini ve tutarlılığını etkileyebilir. 

■ Otizm spektrum bozukluğu: İnce motor becerilerdeki zorluklar el yazısını etkileyebilir.