Eğitimde yaşanan gelişmeler yıla damgasını vurdu. Milli Eğitim Bakanı değişti. Liselerde sınıfta kalma geri geldi. İlkokullarda sınav kaldırıldı. Akran zorbalığı müfredata girdi. Açık liseye geçişler sınırlandırıldı. Üniversiteye girişte 34 yaş üstü kadınlara özel kontenjan ayrıldı…
Aysel Bozan Yılmaz – Önceki yıllarda olduğu gibi 2023’ün en çok konuşulanları arasında eğitim ilk sıralarda yer aldı. Tüm Türkiye’yi derinden sarsan Kahraman- maraş merkezli depremler eğitimi de çok etkiledi. İlk aylar depremin gölgesinde geçerken, Milli Eğitim Bakanı’nın değişmesinden müfredattaki yeniliklere kadar bir dizi önemli gelişme yaşandı. 2023’te eğitimde öne çıkanları derledik:
Deprem etkiledi
OCAK – ŞUBAT
■ Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle özel okul ücret artışlarıyla ilgili yeni kararlar alındı. Buna göre yapılacak zammın, yılsonu TÜFE oranı dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenen oranı aşmayacak şekilde tespit edilmesi kararlaştırıldı.
■ Türkiye’deki üniversitelere yabancı uyruklu öğrencilerin kabulü için gerekli olan Türkiye Yurt Dışından Öğrenci Kabul Sınavı (TR-YÖS) 13 yıl aradan sonra Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından 28 Ocak’ta tekrar düzenlendi.
■ Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ili etkileyen deprem felaketi, yarı yıl tatilinin başlayacağı güne denk geldi. Okulların açılması 15 gün ertelendi. 71 ilde okullar 18 Şubat’ta ders başı yaparken deprem bölgesindeki iller, kategorilere ayrılarak peyderpey açıldı. 20 Nisan’da tüm illerde okul zili çaldı.
■ Özel öğretim kurumlarının kapasitesinin yüzde 3’ünü tam burslu okutma şartı yüzde 10’a çıkartıldı. Yüzde 7’lik yeni kapasite deprem bölgesindeki öğrencilere verildi.
Kadınlar için kontenjan
MART – NİSAN
■ Depremin ardından bölgedeki öğrencilerin sınava hazırlanma koşulları dikkate alınarak Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınav ile Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) öğrenciler ikinci dönemin konularından muaf tutuldu.
?Devlet üniversitelerinde 34 yaşını tamamlamış kadınlar için özel kontenjan ayrıldı.
■ 3 Nisan’da üniversitelerde uzaktan eğitimin yanı sıra isteyen öğrencilere devam şartı olmadan yüz yüze eğitim imkânı da sunan hibrit eğitime geçildi.
Milliyet’in gündeme taşıdığı açık liseye kaçış, akran zorbalığı, hayalet sınıf, kitapların geri dönüşümü gibi birçok konuyla ilgili önemli kararlar alındı.
Bakan değişti
MAYIS – HAZİRAN
■ Deprem bölgesindeki lise öğrencilerine kendi illerindeki devlet üniversitelerinde yüzde 25’lik ek kontenjan ayrıldı.
■ Milli Eğitim Bakanlığı’na Yusuf Tekin atandı. Mahmut Özer’den görevi devralan Tekin, MEB’de 2013-2018 yılları arasında 5 yıl müsteşarlık yapmıştı. Yeni hükümet sistemiyle birlikte müsteşarlık makamının kaldırılmasıyla öğretim üyeliğine dönen, ardından Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’ne rektör olarak atanan Tekin, 5 yıl sonra Bakan olarak atandı.
TEMMUZ – AĞUSTOS
■ Milliyet’in dikkat çektiği açık lisedeki öğrenci sayıları çok tartışıldı. MEB’in eylül sonunda paylaştığı verilere göre bu kurumlardaki öğrenci sayısının 2.3 milyona ulaştığı görüldü. MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle örgün eğitimden açık öğretim liselerine geçiş sınırlandırıldı.
■ Yine Milliyet’in dikkat çektiği, özel okulların, devletin verdiği ücretsiz ders kitaplarını öğrencilere dağıtmadan geri dönüşüme satmasıyla ilgili haberin ardından MEB, harekete geçti. Konuya ilişkin inceleme başlatıldığını duyuran Bakanlık, ücretsiz dağıtılan kitapların aktif olarak kullanılması yönünde de uyarıda bulundu.
Sınıfta kalma geri geldi
EYLÜL – EKİM
■ Bakan Tekin’in imzasıyla illere gönderilen genelgeyle okul içinde ve sınıflarda cep telefonu ve bu türden cihazların kullanımı yasaklandı.
■ MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle sınıfta kalma geri geldi. Buna göre okullarda 50 not ortalamasına sahip olmanın sınıf geçmek için yeterli olmayacağı, 4 zayıfı bulunanların sınıf tekrarı yapacağı kararlaştırıldı. Ayrıca açık öğretime geçişler zorlaştırıldı.
■ Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği’ne göre ilkokullarda yazılı sınavlar kaldırıldı, notların öğrenci gelişim dosyasına göre verilmesi kararlaştırıldı. Ortaokul ve liselerde ise ülke, il ve ilçe, okul genelinde olmak üzere 3 farklı ortak yazılı sınav getirildi. 26 Aralık’ta 6. sınıflara yönelik Türkçe ve matematik, 27 Aralık’ta da 9. sınıf öğrencileri için Türk Dili ve Edebiyatı ile matematik dersleri için ülke genelinde ortak sınav düzenlendi.
■ Türkçe’den 70 alma zorunluluğu getirildi, ortalamayı tutturamayanların sınıf geçemeyeceği duyuruldu.
■ MEB, üniversite sınavına hazırlanmak isteyen 12. sınıf öğrencileri için derslerin işlenmediği, devamsızlığın dikkate alınmadığı ‘hayalet sınıf’ kuran özel okullara inceleme başlattı.
■ Aydın’daki KYK Yurdu’nda asansörün düşmesi sonucu Zeren Ertaş isimli bir öğrenci hayatını kaybetti. Olayın ardından başka illerde de benzer asansör sorunlarının yaşanması üzerine Türkiye genelindeki yurtlarda öğrenciler protesto gösterisi düzenledi.
KASIM – ARALIK
■ Bakan Tekin, tüm sınıfları kapsayacak şekilde müfredat değişikliği için çalıştıklarını duyurdu.
■ MEB, son zamanlarda okullarda artan ve Milliyet Gazetesi’nin 13 Eylül’de yayımladığı yazı dizisiyle gündeme getirdiği akran zorbalığını müfredata dahil etti.
■ Öğretmen ile veliler arasındaki iletişimi kurmak için gönüllü olarak görev yapan ancak zaman zaman tartışmalara neden olan ‘sınıf annesi’ uygulaması yasaklandı.
?YÖK kararıyla Türkiye’deki 42 ve KKTC’deki 6 üniversitede bulunan adalet meslek yüksekokulları kapatıldı.
■ Yapay Zekâ ve Robotik Kodlama, Adab-ı Muaşeret, Proje Tasarımı ve Uygulama, Temel Hukuk Bilgisi, Dijital Sanatlar, Afet Bilinci, Türk Sosyal Hayatında Aile, Okul Temelli Sosyal Sorumluluk Çalışmaları, Halk Oyunları, Düşünme Eğitimi dersleri seçmeli ders kapsamında müfredata girdi.